1. Kiểm soát xung đột lợi ích để phòng, chống tham nhũng trong tuyển dụng công chức ở Cộng hòa Liên bang Đức

Đức là một trong những thành viên sáng lập Nhóm các quốc gia chống tham nhũng của Hội đồng Châu Âu (GRECO) từ năm 1999. Trong Bảng xếp hạng Chỉ số cảm nhận Tham nhũng năm 2020 của Tổ chức minh bạch thế giới (TI), Đức chiếm vị trí thứ 9/180 quốc gia, đạt 80/100 điểm. Kết quả trên được Cộng hòa Liên bang Đức tập trung chú trọng vào các giải pháp sau:

- Giảm thiểu tham nhũng qua ngăn ngừa xung đột lợi ích của quan chức nhà nước và việc thực hiện các chính sách, thủ tục quản lý xung đột lợi ích, bảo đảm xung đột lợi ích không biến thành tham nhũng (như cấm hoặc hạn chế nhận quà tặng, hạn chế tham gia vào các tổ chức phi lợi nhuận hoặc hoạt động kinh doanh ngoài chức năng công vụ).

- Thực hiện việc đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng qua bốn vòng, gồm: (1)Vòng đánh giá 1: Tính độc lập, chuyên môn và phương tiện sẵn có của các cơ quan quốc gia tham gia phòng, chống tham nhũng/Mức độ và phạm vi miễn trừ; (2)Vòng đánh giá 2: Xác định, thu giữ và tịch thu tiền tham nhũng/Quản lý nhà nước và tham nhũng/Phòng ngừa pháp nhân được sử dụng làm lá chắn cho tham nhũng/Luật thuế và tài chính để chống tham nhũng/Mối liên hệ giữa tham nhũng, tội phạm có tổ chức và rửa tiền; (3)Vòng đánh giá 3: Hình sự hóa tham nhũng/Minh bạch tài trợ của đảng; (4)Vòng đánh giá 4: Phòng, chống tham nhũng đối với các thành viên quốc hội, thẩm phán và công tố viên.

- Sự minh bạch và một khung pháp lý chặt chẽ (như cho phép công dân có quyền truy cập các hồ sơ chính thức của Chính phủ và từ đó có thể kiểm soát hoạt động của Chính phủ, nhất là trong công tác tuyển dụng cán bộ); coi việc thiết chế chặt các chế tài và xử lý các chế tài là một phương pháp hữu hiệu.

2. Giáo dục liêm chính ở Hàn Quốc

Hàn Quốc là một quốc gia châu Á điển hình về thành công trong phòng, chống tham nhũng. Liên tục trong nhiều năm với thứ hạng cao về chỉ số cảm nhận tham nhũng do Tổ chức Minh bạch thế giới (TI) xếp; trong đó, năm 2015 xếp thứ 38/168; năm 2016 xếp thứ 52/176; năm 2017 xếp thứ 54/183 quốc gia tham gia đánh giá chỉ số cảm nhận tham nhũng. Kết quả trên nhờ Chính phủ Hàn Quốc đã xây dựng được một thể chế phòng, chống tham nhũng vững chắc, chú trọng công khai minh bạch, không trao quyền miễn trừ cho bất kỳ ai, kể cả Tổng thống, động viên sự tham gia ủng hộ mạnh mẽ từ công chúng, chủ trương kết hợp hài hòa các biện pháp quyết liệt trước mắt với những giải pháp căn cơ, lâu dài trong phát hiện, xử lý cũng như trong phòng ngừa tham nhũng. Đặc biệt, đối với đội ngũ cán bộ, Hàn Quốc rất chú trọng việc giáo dục liêm chính làm tiền đề cho xây dựng văn hóa liêm chính trong toàn xã hội, cụ thể:

- Đối với đội ngũ lãnh đạo, công chức và người lao động thuộc khu vực công mỗi năm đều phải trải qua ít nhất 02 giờ giáo dục liêm chính.

- Duy trì và phát triển có hiệu quả Viện Đào tạo liêm chính trực thuộc Ủy ban Chống tham nhũng và Quyền công dân Hàn Quốc. Đây là đơn vị được giao nhiệm vụ đào tạo phòng, chống tham nhũng và giáo dục liêm chính. Là đơn vị thực hiện nhiệm vụ đào tạo cho cả nước với khối lượng công việc lớn theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến, nhưng biên chế chỉ 22 người.

Viện đã chú trọng cách thức đào tạo để đảm đương tốt nhiệm vụ được giao; công tác xây dựng kế hoạch, khâu tổ chức, điều hành, điều phối nhân lực, … Có nội dung đào tạo phong phú, đa dạng trên cơ sở các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng; xây dựng chương trình đào tọa phù hợp với từng đối tượng như: đào tạo năng lực lãnh đạo thanh liêm cho các công chức là lãnh đạo cấp cao, đào tạo thanh liêm cho những người mới thăng chức, đào tạo nâng cao năng lực đối phó với tham nhũng dành cho cán bộ, công chức làm việc trong lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, đào tạo thanh liêm cho công chức mới được tuyển dụng, khóa đào tạo dành cho giảng viên, giáo viên, khóa đào tạo trực tuyến cho đối tượng cán bộ, công chức của tất cả các cơ quan, đơn vị nhà nước.

Viện đã đưa sân khấu nghệ thuật vào chương trình giáo dục liêm chính, tạo nên phương pháp đào tạo khá đặc sắc; nội dung rất sát với thực tiễn, vai diễn sinh động, gần gũi, tạo ấn tượng sâu sắc và hứng thú cho học viên.

Trong quá trình giảng dạy, Viện chú trọng việc kết hợp tinh hoa văn hóa dân tộc với nghệ thuật hiện đại nhằm khơi dậy niềm tự hào dân tộc cho tất cả các học viên vừa có tác động tâm lý sâu sắc về tính nêu gương đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo tham gia khóa học.

3. Cải cách chế độ cán bộ trong phòng, chống tham nhũng ở Trung Quốc

Kể từ sau Hội nghị Trung ương 3 (khóa XI), Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày càng quan tâm đến công tác cải cách chế độ cán bộ và phát triển nó theo chiều sâu, coi đây là một trong những giải pháp có tính chất quyết định về phòng, chống tham nhũng. Có thể khái quát một số nội dung cơ bản về cải cách chế độ cán bộ ở Trung Quốc như sau:

- Nâng cao trình độ dân chủ và công khai trong công tác tuyển chọn, đề bạt cán bộ.

- Từng bước hoàn thiện công tác sát hạch cán bộ lãnh đạo (hoàn thiện công tác sát hạch cán bộ có nghĩa là trên cơ sở lựa chọn đúng, chính xác cán bộ để thực hiện một khâu quan trọng là cán bộ lãnh đạo “có lên cũng có xuống”; công tác sát hạch, đánh giá cán bộ được thực hiện vào giữa nhiệm kỳ).

- Từng bước mở rộng phạm vi và mức độ giao lưu cán bộ (gồm: giao lưu cán bộ lãnh đạo đảng và chính quyền từ cấp huyện trở lên; giao lưu giữa cấp trên với cấp dưới; giao lưu kết hợp với công tác trợ giúp người nghèo, vùng xa xôi hẻo lánh, kết hợp với phát triển giáo dục).

- Không ngừng tăng cường giám sát công tác cán bộ và cán bộ lãnh đạo.

- Cán bộ lãnh đạo “có lên cũng có xuống” (đầu tiên, quan tâm đến khâu đề bạt, cân nhắc cán bộ tức là phải chọn người xuất sắc; thứ hai việc bãi miễn cũng là nhiệm vụ không kém phần quan trọng đối với cán bộ)./.

Lê Hà Anh Tâm, Phòng TDCT PCTN BNCTU