Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình chủ trì Phiên họp của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng của tỉnh với sự giúp sức của quần chúng nhân dân đã đem lại nhiều hiệu quả tích cực.
Cụ thể: Việc phát hiện tham nhũng thông qua hoạt động giám sát của cơ quan dân cử. Nhiều hành vi tham nhũng, tiêu cực đã đưa ra ánh sáng nhờ quần chúng nhân dân phát hiện, phản ánh, tố giác. Từ nguồn tin trong nhân dân, cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát, cơ quan có chức năng vào cuộc điều tra làm rõ hành vi vi phạm, từ đó có phương án xử lý nghiêm minh để vừa răn đe, cảnh tỉnh những đối tượng vi phạm, đồng thời ngăn chặn các hành vi tiêu cực, góp phần phòng ngừa từ xa, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, phải khởi tố vụ án, đưa ra xét xử.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 27 ngày 01/01/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; ban hành Quy chế Bí thư Tỉnh ủy tiếp công dân, đối thoại trực tiếp và xử lý những phản ánh, kiến nghị của công dân. UBND tỉnh đã chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với công tác bảo vệ người tố cáo để kịp thời phát hiện các cơ quan, tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao trong việc bảo vệ người tố cáo, người phản ánh, kiến nghị, cung cấp thông tin về những biểu hiện tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của cán bộ, đảng viên, các cơ quan, tổ chức.
Thời gian qua, Ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội đã đẩy mạnh thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với công tác phòng, chống tham nhũng, xây dựng quy chế phối hợp giám sát hoạt động PCTN, tổ chức cho nhân dân tham gia góp ý vào các chính sách của Đảng và Nhà nước khi có yêu cầu. Hội đồng Nhân dân tỉnh đã thực hiện chức năng giám sát thông qua việc nghe báo cáo và thảo luận, chất vấn về công tác PCTN của các cơ quan quản lý nhà nước tại các kỳ họp của Hội đồng Nhân dân tỉnh; Thông qua công tác giám sát, đã kịp thời sửa chữa các thiếu sót, hạn chế và đề ra các chủ trương, chính sách đúng với chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Viện kiểm sát nhân dân hai cấp thụ lý kiểm sát 395 tin tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; đã giải quyết 357 tin báo (đạt tỷ lệ 90,4%). Phát hiện, xử lý tham nhũng qua phản ánh, tố cáo: 6 tháng đầu năm, các ngành, các cơ quan hành chính Nhà nước trong tỉnh đã giải quyết được 38/65 đơn khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 58,5%. Qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa phát hiện dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực. VKSND Ban hành Kế hoạch sửa đổi, bổ sung Quy chế phối hợp liên ngành trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. VKSND hai cấp đã kiểm sát chặt chẽ các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố ngay từ khi tiếp nhận, thụ lý. HĐND tỉnh đã tiếp nhận 04 đơn khiếu nại, kiến nghị của công dân liên quan liên quan đến Tòa án; đã chuyển đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết 02 đơn và đã có văn bản trả lời; hướng dẫn công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo 02 đơn theo quy định.

Đảng đoàn HĐND tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo Ban Pháp chế triển khai giám sát chuyên đề “Tình hình thực hiện các quy định của pháp luật về tổ chức bộ máy, biên chế; quản lý, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh”.

Công tác xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp dân tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Ban Nội chính Tỉnh ủy đã tiếp nhận, xử lý 71 đơn, thư do Bí thư Tỉnh ủy, Thường trực Tỉnh ủy, Văn phòng UBND tỉnh chuyển đến và trực tiếp tiếp nhận. Phối hợp với các cơ quan có liên quan tham mưu cấp ủy, địa phương xử lý hoặc chỉ đạo giải quyết kịp thời 100% đơn, thư theo đúng quy định; thẩm tra 08 đơn, thư có nội dung phức tạp, kéo dài; thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc giải quyết đơn thư của các cơ quan có thẩm quyền. Tổ chức 05 phiên tiếp dân định kỳ hằng tháng của Bí thư Tỉnh ủy; trực tiếp hướng dẫn 13/13 trường hợp. Ngay sau khi tiếp dân đã kịp thời ban hành Thông báo kết luận; đôn đốc và đề nghị các cơ quan có thẩm quyền giải quyết dứt điểm các nội dung người dân kiến nghị, phản ánh, qua đó góp phần ổn định an ninh, chính trị, trật tự trên địa bàn. Công tác tiếp dân tại Trụ sở Tỉnh ủy được thực hiện nền nếp, nghiêm túc; tiếp tại Trụ sở 17 lượt người dân đến gửi đơn, thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị.

Từ thực tế cho thấy, mặc dù đặt được một số kết quả đáng ghi nhận, nhưng hoạt động giám sát của Nhân dân trong đấu tranh chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh Quảng Bình vẫn tồn tại những vấn đề sau: Chưa khai thác và huy động tối ưu sự giám sát của Nhân dân trong việc tham gia xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách; giám sát sinh hoạt, phẩm chất đạo đức đối với cán bộ, đảng viên, công chức. Việc triển khai, thực hiện cơ chế giám sát, phản biện xã hội có nơi, có lúc chưa triệt để nên hiệu quả thực hiện chưa cao. Công tác tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý các đơn, thư tố cáo của công dân, nhất là đơn thư tố cáo của công dân về các hành vi tham nhũng chưa thực sự đảm bảo tốt về mặt chất lượng.

Do đó để phát huy hơn nữa, vai trò của nhân dân trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng hiện nay cần thực hiện một số giải pháp sau:

Thứ nhất, cần có những cơ chế hợp lý, thuận lời để nhân dân tham gia trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực

Trong điều kiện hiện nay để những chủ trương, chính sách được hiện thực hóa thì việc tạo dựng môi trường xã hội dân chủ, mở đường cho việc phát huy trí tuệ của Nhân dân đóng vai trò rất cần thiêt. Bởi nếu không có những cơ chế để Nhân dân thể hiện quan điểm và ý kiến đối với các đường lối, chính sách tham nhũng cụ thể có liên quan trực tiếp đến lợi ích của họ thì khó có thể nắm bắt được hiệu quả của việc đưa các chủ trương, chính sách vào trong cuộc sống, vì xét cho cùng, chính quần chúng Nhân dân mới là những người trực tiếp thực hiện chúng.

Để phát huy vai trò của nhân dân trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cần phải đề cao trách nhiệm và có những biện pháp thiết thực bảo vệ người tố cáo theo quy định của Luật Tố cáo để tránh việc trù dập, trả thù của người bị tố cáo.

Nhằm tạo thuận lợi cho nhân dân thực hiện quyền tố cáo, tố giác, cung cấp kịp thời thông tin về tham nhũng, tiêu cực cho các cơ quan, tổ chức thì ngoài hai hình thức tố cáo bằng đơn và tố cáo trực tiếp theo quy định của Luật Tố cáo, cần phải mở rộng thêm các hình thức phản ánh, tố cáo bằng điện thoại thông qua đường dây nóng hoặc trên mạng xã hội.

Thứ hai, đẩy mạnh việc cung cấp thông tin, bảo đảm quyền được tiếp cận thông tin của Nhân dân.

Để có thể đưa ra những ý kiến đánh giá, nhận xét, phản hồi có giá trị về các hiện tượng, hành vi tham nhũng, tiêu cực, người dân cần được cung cấp thông tin một cách nhanh chóng, đầy đủ, kịp thời. Cần phát huy vai trò của báo chí và thông tin đại chúng. Khi xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu của người dân về thông tin và quyền tự do ngôn luận sẽ tăng lên.

Xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, thiết chế thực hiện dân chủ hoá đời sống xã hội, đảm bảo và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, các cơ quan có trách nhiệm phải giải trình, bảo đảm tính minh bạch, sự tham gia rộng rãi của nhân dân trong quá trình xây dựng trước khi ban hành. Một mặt, tôn trọng lắng nghe ý kiến đóng góp của nhân dân nhưng phải phân tích mức độ đúng, sai của những ý kiến đó; mặt khác, phải bảo vệ người đã có ý kiến phát hiện những sai trái của cán bộ, công chức.

Cần có những hình thức khen thưởng xứng đáng cả về vật chất và tinh thần cho những người có công trong việc tố cáo tham nhũng. Hiện nay việc khen thưởng đối với người có thành tích trong tố cáo phát hiện tham nhũng chủ yếu về mặt tinh thần, về vật chất không đáng kể. Vì vậy để khuyến khích người tố cáo, tố giác hành vi tham nhũng, thì đối với vụ việc tham nhũng về vật chất nên trích theo tỷ lệ % tài sản, tiền thu được từ các vụ việc tham nhũng do người tố cáo cung cấp để thưởng cho họ.

Thứ ba, nâng cao trình độ dân trí cho người dân.

Sống trong một xã hội mà trình độ dân trí của người dân được nâng cao thì khả năng tham gia của người dân vào các hoạt động lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước nói chung, đấu tranh PCTN,TC cũng sẽ được nâng cao.

Người dân cần có sự hiểu biết về các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về PCTN, để có thể đưa ra những phản hồi, nhận xét, đánh giá với quá trình soạn thảo, ban hành chủ trương, chính sách, pháp luật; với quá trình tổ chức thực hiện, xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực... Vì vậy, cần tăng cường và đa dạng hóa các công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách, pháp luật về PCTN tới  người dân. Từ nhận thức đúng người dân sẽ có ý thức tham gia vào công tác này hiệu quả.

Thứ tư, tăng cường cơ chế giám sát của nhân dân, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể.

Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức đoàn thể; khắc phục tình trạng hành chính hoá, công chức hoá, quan liêu, xa dân; hướng mạnh công tác về cơ sở nắm chắc tình hình quần chúng; chủ động phối hợp giải quyết những vấn đề bức xúc trong nhân dân; kịp thời tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền giải quyết, xử lý trên cơ sở phù hợp với quy định của pháp luật và đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Bên cạnh đó, cần kiện toàn Ban thanh tra nhân dân ở cơ sở để tổ chức này thực sự là nơi tập hợp quần chúng ở xã, phường, thị trấn và các cơ quan hành chính sự nghiệp, các tổ chức kinh tế - xã hội trong công tác giám sát việc thực thi chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tại cơ sở. Cần nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của Ban thanh tra nhân dân trong giám sát hoạt động của chính quyền nói chung và trong thực hiện quy chế dân chủ, đấu tranh phòng, chống tham nhũng nói riêng.
Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là nhiệm vụ của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhân dân tiếp tục đóng vai trò đặc biệt quan trọng.Trong thời gian tới, nói và làm, tin tưởng và hành động, Nhân dân tiếp tục phát huy vai trò trong việc phát hiện, tố giác những biểu hiện tham nhũng, tiêu cực góp phần đẩy lùi tình trạng tham nhũng đang diễn ra hiện nay.

Trương Thị Hoài - Trường Chính trị tỉnh

  Tài liệu tham khảo

          1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, t1, tr. 173.

          2. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Hien-phap-nam-2013-215627.aspx

          3. Quốc hội (2018), Luật phòng chống tham nhũng, Thư viện pháp luật: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Luat-Phong-chong-tham-nhung-322049.aspx.