Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 1957 (Ảnh: AP)             

             Cách đây 6 năm, 04-10-2013, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ra đi vào cõi vĩnh hằng để lại nỗi niềm tiếc thương vô hạn cho đồng bào, đồng chí trong nước và bạn bè quốc tế. Tôi còn nhớ sau ngày Ông mất, trên các phương tiện thông tin đại chúng nói nhiều đến thân thế sự nghiệp của Ông, ca ngợi Ông. Nhiều người ca ngợi và nuối tiếc, bởi cho đến bây giờ trong sự nuối tiếc một vị tướng thiên tài ở thời đại kinh tế thị trường hiện nay, mọi người mới có dịp nhìn lại và kiểm nghiệm tài năng, đức độ của Ông. Đặc biệt là cuộc đời của một vị tướng luôn gắn liền với chiến đấu và chiến thắng. Là người chưa được đào tạo qua một trường lớp quân sự nào, nhưng đã xây dựng được một quân đội cách mạng có kỷ luật cao, anh dũng trong chiến đấu, đã từng đánh thắng 2 đế quốc to là Pháp và Mỹ, giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.

            Nhiều thế kỷ trước trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam có nhiều bậc tướng tài đã đi vào sử sách như Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Quang Trung… Võ Nguyên Giáp là một vị tướng tài ba trong thế kỷ XX. Ông đã khéo léo vận dụng những tinh hoa cốt cách của các vị tướng xưa trong cách bài binh bố trận và tư tưởng “lấy yếu đánh mạnh”, “lấy ít đánh nhiều”, “lấy chí nhân thay cường bạo” để cùng dân tộc đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, mà đỉnh cao chói lọi là thắng lợi hoàn toàn của chiến dịch Hồ chí Minh, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ông đúng là  một vị tướng huyền thoại, đậm chất nhân văn của thời đại Hồ Chí Minh. Bởi vậy, Ông không những được nhân dân Việt Nam kính yêu mà cả thế giới nể phục.

            Đối với người phương Tây, Đại tướng Võ Nguyên Giáp có lẽ là một hiện tượng đặc biệt trong quân sự thế giới. “Võ Nguyên Giáp là một trong những nhà chiến lược vĩ đại nhất lịch sử và là kiến trúc sư cho chiến thắng chống Pháp và chống Mỹ” (Hãng AFP - Pháp); “Ông đã trở thành một trong 10 vị tướng vĩ đại nhất mọi thời đại” (Hãng Roi tơ-Anh). “Đại tướng như là một nhà chiến lược quân sự sáng chói” (Hãng BBC- Anh). “Đại tướng Võ Nguyên Giáp là vị anh hùng của một nền độc lập, là một truyền thuyết của dân tộc Việt Nam” (Hãng tin RFI -Pháp). “Đại tướng Võ Nguyên Giáp  là một vị tướng kiệt xuất lãnh đạo quân đội Việt Nam. Đại tướng Võ Nguyên Giáp được nhân dân trong nước tôn kính như là một trong những người sáng lập ra đất nước. Ông là một trong những học giả hàng đầu của thế kỷ 20 về chiến tranh du kích, cách mạng hiện đại” (Tờ Telegraph - Anh).  “Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những người nổi tiếng nhất thế kỷ XX” (Báo Skynews - Anh).

            Các báo ở Austalia mô tả Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những nhân vật đáng kính nhất của Việt Nam và ông chỉ đứng sau Chủ tịch Hồ Chí Minh. Báo chí Austalia nhận định, sự ra đi của Đại tướng võ Nguyên Giáp không chỉ tạo niềm tiếc thương cho người dân Việt Nam mà cho cả thế giới.

            Thời báo The  New York Times (Mỹ) đưa tin: “Trong những năm cuối đời, Đại tướng là nhân chứng sống về một cuộc chiến cho các thế hệ sinh sau chiến tranh ở Việt Nam…Ông là người nhẹ nhàng và hoạt bát, một sử gia uyên bác và một nhà dân tộc mạnh mẽ, người đã dùng sự khéo léo của mình để thôi thúc quân đội và cỗ vũ họ dám hy sinh thân mình cho đất nước. Đối với những đối thủ là người Mỹ Đại tướng Võ Nguyên Giáp có lẽ chỉ đứng sau Chủ tịch Hồ Chí Minh.”

            Đối thủ trên chiến trường của ông - Tướng Mỹ Westmoreland đã từng nói: “Ông Giáp có tất cả đức tính của một thống soái quân sự lớn, đó là sự quả đoán, tính kiên quyết, sức mạnh tinh thần, khả năng tập trung suy nghĩ và hành động, trí thông minh”. Tướng Peter MacDonald, nhà nghiên cứu khoa học lịch sử người Anh thì nói rằng: “Khó có vị tướng nào có thể so sánh với Ông (Võ Nguyên Giáp) trong việc kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy. Sự kết hợp đó xưa nay chưa từng có”.

            Giáo sư lịch sử quân sự Mỹ ông Cecil Curay, tác giả cuốn sách “Chiến thắng bằng mọi giá” đã nói: “Võ Nguyên Giáp sánh ngang với các nhà chỉ huy quân sự thế kỷ 20, ông ngang tầm với Alexander, ông ấy vượt trội hơn Napoleon, vượt trội hơn tất cả các tướng của ta. Ông ấy là một con người vĩ đại của mọi thời đại… Ông không chỉ trở thành huyền thoại mà có lẽ còn là thiên tài quân sự lớn nhất của thế kỷ XX và một trong những thiên tài quân sự lớn nhất của tất cả các thời đại… Ông Giáp là vị tướng duy nhất trong lịch sử hiện đại tiến hành chiến đấu chống kẻ thù từ thế vô cùng yếu, thiếu trang bị, thiếu nguồn tài chính, dù mới đầu trong tay chưa có quân vậy mà vẫn liên tiếp đánh bại tàn quân của đế chế Nhật Bản, quân đội Pháp và quân đội  Mỹ. Ông là chuyên gia hiện hữu vĩ đại nhất về chiến tranh nhân dân, vị tướng hậu cần vĩ đại nhất mọi thời đại”.

            Không phải sau khi ông mất, mọi người mới biết đến, mới ca ngợi, nhưng vì khi Ông qua đời, lòng thương nhớ, tiếc nuối đã tạo nên những cảm xúc dâng trào thực sự trước sự ra đi của Ông - một vị tướng văn võ song toàn có lòng nhân ái độ lượng, bao dung. Ngay cả khi qua đời Ông vẫn để lại điều kỳ diệu cho mọi người, đó là niềm tiếc thương, sự ngưỡng mộ của cả dân tộc Việt Nam và bạn bè thế giới đối với ông. Đặc biệt qua các phương tiện thông tin đại chúng hồi đó chúng ta đã có dịp chứng kiến rất nhiều hình ảnh tiếc thương của mọi người đủ các tầng lớp, lứa tuổi, trên khắp các miền quê…, xếp hàng trật tự vào viếng ông tại nhà riêng, nhiều người đã xúc động rơi lệ, cũng như chứng kiến cảnh hàng chục vạn nhân dân Thủ đô đứng chật dọc hai bên đường tiễn biệt Đại tướng về quê mẹ Quảng Bình, hình ảnh nhân dân Quảng Bình đứng hai bên Quốc lộ 1 chờ đợi để tiễn chân Đại tướng từ sân bay Đồng Hới ra Vũng Chùa - Đảo Yến - nơi yên giấc ngàn thu của Ông.

            Và rồi trong 6 năm qua khi Đại tướng đã về với đất mẹ thân thương, hàng ngày vẫn có hàng ngàn người đến viếng dâng hương bên mộ Đại tướng. Đó là minh chứng sinh động về lòng dân hướng về Đại tướng.

            Một em học sinh lớp 9 tên là Châu Huệ Mai ở thành phố Hồ Chí Minh, khi biết Đại tướng mất đã từng viết: “Sự ra đi của Bác không phải là dấu chấm hết cho hình ảnh một vị đại tướng anh hùng. Mà đây chỉ là sự ra đi của thể xác còn tâm hồn và trái tim của Bác mãi ở lại”. Có một nhà báo nước ngoài đã từng nói về Ông: “Trong một khoảnh khắc, vị anh hùng thời chiến đã chiếm trọn trái tim của cả dân tộc”.

            Bởi vậy Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn xứng đáng là vị tướng của lòng dân.

                                                                                         Hồ Duy Thiện* 

...................................

          * Đồng chí Hồ Duy Thiện nguyên là Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa hiện nghỉ hưu tại Tiểu khu 2, thị trấn Đồng Lê, Tuyên Hoá.